Ecologisch tuinieren in harmonie met de natuur, we zijn bij Vert d’Iris, op een steenworp afstand van Brussel! We ontmoetent Frédéric Morand, oprichter van de coöperatie, om de geheimen van duurzame landbouw te leren kennen.

Na slechts 20 minuten met de metro van het centrum van Brussel en een korte wandeling door weiden met paarden, zie je in de verte een dak bedekt met zonnepanelen, gewassen omgeven door bomen en lange kassen. Daar is Vert d’Iris! Het is in de warmte van de kas en in kantoren, gescheiden door prachtige hooibalen, dat we Frédéric Morand, oprichter van de coöperatie, ontmoetten.

Herstel van de voedende roeping van Brussel

Tussen de aardbeien en tomatenstelen vertelt Frédéric over het begin van Vert d’Iris. Deze coöperatie is in 2009 op papier geboren op initiatief van Frederic. De naam Vert d’Iris onderstreept de waarden van de coöperatie. Enerzijds staat “Groen” voor ecologische landbouw en anderzijds staat Iris voor de lokale oorsprong “van hier” in de vorm van het Brusselse embleem.

Toen Frédéric en zijn medewerkers zich op het veld vestigden, was het nog slechts braakliggend terrein. “Sinds 9 jaar zijn we bezig met het herstel van de vruchtbaarheid. We hebben bomen geplant, de weide geploegd en in gereedheid gebracht.” Het is de ambitie om de voedende roeping van het Brusselse Gewest te herstellen. “In de 19de en 20ste eeuw was er in Brussel een enorme activiteit in de tuinbouw en fruitteelt, waar ze gebruik maakten van intensieve tuinbouwtechnieken. Het is jammerlijk verdwenen, zoals in veel andere steden.”

Vandaag heeft Vert d’Iris zich goed ontwikkeld! De coöperatie creëert en beheert sociale, ecologische en economische groentetuinen. Ze kweekt twee biologische groentetuinen in de stedelijke periferie, produceert in aquaponics en ontwikkelt stedelijke groentetuinen en fruitboomgaardenprojecten.

• Biologische groentetuinen: de twee agroforestry groentetuinen liggen in Neerpede zeer dicht bij elkaar. In de eerste groentetuin tot nu toe, gelegen aan de rue des Betteraves, worden fruit (klein en groot), groenten, aromatische planten en eetbare bloemen geteeld. Het zal nog enkele jaren duren voordat de andere moestuin, die in 2015 in gebruik is genomen, volledig productief is.
• Aquaponics: Aquaponics bestaat uit de combinatie van viskweek en plantaardige productie. Het bespaart grondstoffen en levert een hoge eiwit- en energieopbrengst op. Het prototype bevindt zich in Kuregem, Anderlecht.
• Stedelijke groentetuinen: Vert d’Iris helpt individuen bij het plaatsen van vierkante meters groentetuintjes, composters en andere diensten in de stad om de stedelijke culturen te vergroenen en te stimuleren. De bakken zijn gemaakt van 100% gerecycleerd plastic.

Het principe van ecologische landbouw is biodiversiteit

Misschien heb je nog nooit gehoord van agroforestry? Zoals de naam al doet vermoeden, gebruikt deze landbouwtechniek bomen. Vert d’Iris verzorgt de biologische tuinbouw, maar dan in samenwerking met fruitbomen. Deze bomen zijn zeer gediversifieerde ecologische habitats die de helpers van onze culturen beschermen: lieveheersbeestjes, wespen, vliegen…

Ecologische landbouw is noodzakelijkerwijs een bron van biodiversiteit. Met biodiversiteit is het systeem veel veerkrachtiger. Frédéric en zijn hele team hebben minder behoefte om in te grijpen, er is een zelfregulering van de gewassen: “Als er geen habitat zou zijn, zou er geen biodiversiteit beschikbaar zijn om in te grijpen en ervoor te zorgen dat er geen overdaad, aanvallen of ziekten op de gewassen voorkomen”. Om deze natuurlijke medewerkers aan te trekken, worden veel planten aan de gewassen toegevoegd: engelwortel, valeriaan, komijn, koriander, … Deze planten hebben een functie van het aantrekken van bestuivende insecten en het afstoten van ongedierte.

Naast biologische producten is Vert d’Iris sterk gericht op biodiversiteit. Omdat een biologisch product niet betekent dat het afkomstig is uit een omgeving die diversiteit respecteert. Het team werkt daarom met planten of andere natuurlijke componenten om de gewassen te voeden. Basilicum en anjers uit India worden bijvoorbeeld gebruikt om tomaten tegen de plaag te beschermen. Al deze technieken dragen bij aan de permacultuur.

Een coöperatie met een sociale roeping

De coöperatie biedt trainingen aan in sociaal ondernemerschap voor duurzaam voedsel en brengt 5 medewerkers, meer dan 20 stagiaires en veel vrijwilligers samen. Ze helpen allemaal met verschillende taken, van teelt tot distributie en communicatie. Frédéric is echt dankbaar: “Ik heb een geweldig team.” Vert d’Iris heeft ook 250 medewerkers om lokale voedselsystemen met een hoge milieu- en sociale waarde te ondersteunen. De organisatie zelf heeft ondersteuning nodig en doet een beroep op de medewerkers om te zorgen voor de nog veel te zwakke materiële uitrusting: ecologische bestelwagens, moestuinen, regenwaterreservoirs, voedselverwerkings- en opslaguitrusting… Ze zijn dus absoluut de moeite waard om eens te komen bezoeken of zelfs een handje toe te steken.