Koken met tijd

Volgens Lucie le Guen in haar boek “Cuisiner low-tech” is een van de beste manieren om je de afhankelijkheid van energie te verminderen, het nemen van tijd – zonder gereedschap of technologie. Denk bijvoorbeeld aan het drogen van kruiden, vis, fruit en vlees met lucht of zon, of met zout. Een andere techniek is het verkorten van de kooktijd door zuur, zoals citroensap of azijn, te gebruiken.

Revolutionair en goedkoop: het gebruik van een Noorse kookpot biedt aanzienlijke energiebesparingen. Achter deze eenvoudige naam schuilt een slim principe: een voorverwarmde pan wordt in een goed geïsoleerde bak geplaatst, waardoor de opgeslagen warmte behouden blijft en het koken kan doorgaan zonder voortdurende energiebron.

Koken met vuur

Op de barbecue of in de open haard worden grote hoeveelheden fijne deeltjes en koolmonoxide uitgestoten, en ze verbruiken veel hout of kolen. Kook liever in een houtoven, op een fornuis, een houtkachel of in een Rocket Stove. Dit laatste is speciaal ontworpen om snel hoge temperaturen te bereiken. Met een Rocket Stove kun je geen stoofpotten bereiden, maar wel snel water aan de kook brengen voor pasta, stoom genereren of olie verwarmen om te frituren.

Koken met de zon

Koken op zonne-energie is de enige echt hernieuwbare en niet-vervuilende energiebron. Je kunt je richten op het bouwen van een buisvormige zonneoven, een oven met zonnepanelen of een zonnekooktoestel. Maar je kunt ook eenvoudig beginnen met het maken van geïmproviseerde ovens van aarde, droog gras en water, gebruikmakend van de broeikaseffecten om je heen.

Daarnaast kun je fruit en groenten eenvoudig op een rek achter een raam of onder de voorruit van een auto leggen om te drogen. Hetzelfde geldt voor een pot gevuld met melk die je achter het raam of in een veranda plaatst om te laten trekken.

Voordat je overgaat op low-tech koken, zijn hier een paar tips om je energieverbruik drastisch te verminderen, zonder je kookgewoonten te veranderen:

• Optimaliseer of combineer koken
• Dek bakjes af voor meer isolatie
• Gebruik het kookwater om je tuin te besproeien
• Zet het vuur uit voor het einde van het koken
• Optimaliseer het snijden om de kooktijd te verkorten

Koolstamppot met gerookte spek op het fornuis of je houtkachel

Kies voor dit recept kool met lange, groene, gekrulde bladeren. Heb je een moestuin? Wacht tot de krop goed is voordat je ze plukt.

4 personen
15 minuten voorbereiding
70 minuten koken

1 witte (Chinese) kool
2 uien
150 gr gerookte spek
15 gr boter
4 kleine pastinaken
3 aardappelen
3 wortelen of 1 grote peen
1 blaadje laurier
150 ml groenten bouillon

1. Snijd de uien in reepjes. Snijd het spek in blokjes. Smelt de boter in een braadpan. Bak de uien en het spek een paar minuten op middelhoog vuur. Snijd de pastinaken en de aardappelen in blokjes. Voeg ze toe aan de braadpan samen met de stukjes wortelen en het laurierblad. Bevochtig met 150 ml groentebouillon of water.

2. Snijd de kool, verwijder de kern. Voeg de stukken kool toe aan de braadpan. Laat een uur afgedekt koken, roer regelmatig. De groenten moeten zachtjes sudderen, zorg ervoor dat het vuur van het fornuis laag staat. Of dat je de pan in een thermische deken wikkelt.

3. Breng op smaak met peper en serveer.

Wortelsoep met komijn en creme fraiche

Dit recept kan worden gemaakt met pompoen, bij voorkeur soorten met een dunne schil die je niet hoeft te schillen zoals butternutpompoen, of met zoete aardappelen.

4 personen
5 minutes kooktijd
Tijd in Noorse pot: 1 uur

Olijf olie
1 ui
1 tl komijn
750 ml groenten bouillon
6 wortelen
2 middelgrote aardappelen
zout en peper
4 etl creme fraiche
handje pompoenpitten

1. Verhit de olijfolie in een gietijzeren braadpan. Snijd de ui in reepjes en fruit ze op laag vuur met de komijn tot de reepjes glazig zijn. Bedek met 750 ml groentebouillon.

2. Was, schil en snijd de wortelen en aardappelen in blokjes. Voeg ze toe aan de braadpan. Kook nog vijf minuten door. Zet het vuur uit. Laat de pan dicht om warmteverlies te voorkomen. Zet de stoofpan in je Noorse pan (thermische deken) en laat nog een uur koken.

3. Pureer de inhoud van de pan met een staafmixer. Voeg zout en peper toe. Verdeel de soep in kommen, doe in elke kom een lepel creme fraiche, een paar pompoenpitten en een snuf zout. Serveer.