Als het om feestgerechten gaat, hebben de meeste families een lijst met beproefde recepten die van generatie op generatie worden doorgegeven. Ze zijn sterk geworteld in traditie, maar niet altijd in seizoensgebondenheid. Tegelijkertijd blijft voedselverspilling een groot probleem in Europa, met meer dan 130 kg voedsel dat per persoon per jaar wordt weggegooid.

Misschien is het tijd om het feestmenu opnieuw te bekijken: niet om traditionele gerechten te vervangen, maar om ze aan te vullen met recepten die seizoensproducten centraal stellen, restjes beter benutten en helpen voedselverspilling te verminderen.

Het beste halen uit seizoensproducten

Bijgerechten zijn ideaal om seizoensproducten een hoofdrol te geven op de feesttafel. Kies in plaats van geïmporteerde en niet-seizoensgebonden groenten voor lokale wintergroenten zoals prei, kool en pompoen.

Andere winterproducten die je kunt laten terugkomen in je feestmenu:

• Wortelgroenten: wortelen, pastinaak, rapen, rode bieten, knolselderij
• Koolsoorten: kool, boerenkool, spruitjes, bloemkool
• Pompoen- en squashvariëteiten
• Prei, uien, sjalotten
• Appels, peren, noten (walnoten, hazelnoten)

Seizoensgebonden alternatieven voor feestklassiekers

• Vervang zomerse sperziebonen door een geroosterde wintergroentenmix met spruitjes, kool, bloemkool en de wortelgroenten die je in huis hebt.
• Voeg extra seizoensgroenten toe aan aardappelpuree door pastinaak, raap of knolselderij mee te stampen.
• Geef je salade een winterse twist door sla te vervangen door seizoensbladgroenten zoals boerenkool, spinazie of snijbiet. Voeg peulvruchten, wortelgroenten, noten en zaden toe voor een smaakvol bijgerecht van het seizoen.

Voedselverspilling verminderen tijdens de feestdagen

Schillen, zaden, stelen en bladeren van groenten kunnen deel uitmaken van de maaltijd in plaats van in de afvalbak te belanden. Pompoenpitten kunnen bijvoorbeeld worden geroosterd met een scheutje olijfolie en kruiden voor een knapperige snack, terwijl overrijp fruit kan worden gemixt tot een snelle zelfgemaakte compote of jam.

Enkele eenvoudige tips om voedselverspilling te beperken bij het plannen van je feestmenu:

Plan menu’s rond ingrediënten:

Kies niet eerst recepten, maar begin met een korte lijst basisproducten (bijvoorbeeld: één pompoen, één kool, peulvruchten, kruiden) en stel gerechten samen die deze ingrediënten delen. Zo voorkom je half gebruikte groenten en worden restjes makkelijker hergebruikt.

Kies bijgerechten die eenvoudig opnieuw te gebruiken zijn:

Geroosterde groenten kunnen de volgende dag worden verwerkt tot soep, salade-topping of vulling voor quiches of ovenschotels.

Denk anders over schillen, stelen en bladeren:

• Wortelloof en het groene deel van prei zijn perfect voor het maken van bouillon.
• Pompoenschillen kunnen worden geroosterd of gepureerd.
• Kruidenstelen zijn ideaal voor het maken van gearomatiseerde oliën of fonds

3 eenvoudige feestelijke bijgerechten met seizoensproducten

Warme spruitjessalade

Ingrediënten:

Voor de salade:

• 450 g verse spruitjes
• 1 eetlepel olijfolie
• 2 grote wortelen
• 60 g gedroogde cranberries
• ½ appel, in dunne plakjes gesneden
• 60 g pistachenoten
• 3 eetlepels geitenkaas

Citroen-parmezaandressing:

• 60 ml olijfolie
• 3 eetlepels citroensap
• 3 eetlepels geraspte Parmezaanse kaas
• 1 teentje knoflook, fijngehakt
• ½ theelepel zout
• Een snufje peper

Bereiding:

1. Maak de dressing. Meng in een grote kom de olijfolie, het citroensap, de Parmezaanse kaas, knoflook, zout en peper. Klop goed door en zet opzij.
2. Bereid de ingrediënten. Was en droog de spruitjes, snijd het onderste stukje eraf en halveer ze in de lengte. Leg de helften met de snijkant naar beneden en snijd ze in dunne plakjes zodat ze fijngesneden zijn. Schil de wortelen en snijd ze met een mes of mandoline in brede linten van ongeveer 0,5 cm. Halveer de appel en snijd in dunne plakjes.
3. Verhit 1 eetlepel olijfolie in een grote pan op middelhoog vuur. Voeg de spruitjes en wortelen toe en bak 5–6 minuten, tot de spruitjes hier en daar goudbruin beginnen te worden.
4. Voeg de pistachenoten en appel toe en bak nog 3 minuten.
5. Zet het vuur laag, giet de dressing erbij en meng alles goed. Laat nog een paar minuten warm worden. Haal van het vuur en doe over in een serveerschaal.
6. Voeg de cranberries en geitenkaas toe en meng voorzichtig.
7. Serveer warm.

Kaas-spinazie-rozijnenfritters

Ingrediënten:

• 340 g verse spinazie
• 4 grote eieren
• 1 teentje knoflook, fijngehakt
• 60 g pijnboompitten of geschaafde amandelen
• 60 g verse peterselie
• 60 g geraspte Gruyère
• 60 g geraspte Parmezaanse kaas
• 60 g fijngesneden gele ui
• ¾ theelepel zout
• ½ theelepel zwarte peper
• 120 g tarwebloem
• 120 g rozijnen
• 120 ml plantaardige olie

Bereiding:

1. Klop in een grote kom de eieren los met knoflook, pijnboompitten of amandelen, peterselie, zout, peper, Gruyère, Parmezaanse kaas en ui.
2. Leg de spinazieblaadjes op elkaar en snijd ze in dunne reepjes. Voeg toe aan het mengsel en roer goed door.
3. Voeg de bloem toe en meng tot alles net is gecombineerd. Spatel de rozijnen erdoor.
4. Verhit een diepe pan of braadpan met ongeveer 2,5 cm olie op middelhoog tot hoog vuur.
5. Zodra de olie heet is, laat je flinke lepels van het beslag in de olie glijden. Bak in porties zodat de pan niet te vol raakt.
6. Bak de fritters ongeveer 3–4 minuten per kant, tot ze goudbruin zijn.
7. Laat uitlekken op keukenpapier en serveer warm. Een yoghurtdip past hier erg goed bij. 

Bietenhummus met opgeklopte geitenkaas en zelfgemaakte pita-chips

Ingrediënten:

Bietenhummus:

• 1 blik kikkererwten, uitgelekt en afgespoeld
• 2 grote gekookte en geschilde bieten, gehalveerd
• 2 eetlepels tahin
• 2 eetlepels extra vierge olijfolie
• ¾ theelepel zout
• ¼ theelepel zwarte peper
• ½ theelepel Dijonmosterd
• ½ eetlepel appelazijn
• 1½ eetlepel vers citroensap
• 2 theelepels verse knoflook, fijngehakt (± 2–3 tenen)

Opgeklopte geitenkaas:

• 113 g geitenkaas
• 1 eetlepel extra vierge olijfolie
• 1–2 takjes verse tijm (± 1 eetlepel)
• 1 teentje knoflook
• Een snufje zeezout
• ½ bosje bieslook, fijngehakt (± 1 eetlepel)

Pita-chips:

• 1 verpakking volkoren pitabrood
• 1 eetlepel extra vierge olijfolie
• Een snufje zout
• Een snufje peper
• 2 theelepels gedroogde gemengde winterkruiden

Bereiding:

Bietenhummus:

1. Verwarm de oven voor op 200 °C voor de pita-chips.
2. Doe de kikkererwten en bieten in een keukenmachine en mix tot een gladde massa.
3. Voeg de overige ingrediënten toe en mix opnieuw tot een romige hummus.
4. Schep de hummus in een schaal en maak met de achterkant van een lepel een holte in het midden voor de geitenkaas. Zet apart.

Pita-chips:
1. Snijd elk pitabrood in 8 driehoeken en leg ze op een bakplaat.
2. Voeg olijfolie, zout, peper en kruiden toe en meng goed.
3. Bak ongeveer 10 minuten, tot de chips goudbruin en knapperig zijn.

Opgeklopte geitenkaas:
1. Doe de geitenkaas en olijfolie in een keukenmachine en mix tot een glad mengsel.
2. Voeg tijm, knoflook en zout toe en mix opnieuw.
3. Meng de bieslook erdoor met een spatel.
4. Schep de opgeklopte geitenkaas in de holte van de hummus, werk af met een scheutje olijfolie en extra bieslook.