De feestdag op 15 augustus was een ideale gelegenheid om Neeltje Jans, onze leverancier van mosselen, een bezoekje te brengen. Je hebt het goed geraden: we hebben terug mosselen in het aanbod! We bieden de kleine maar goed gevulde ‘Extra’ mosselen aan, maar voor de liefhebbers hebben we dit jaar voor de ‘Jumbo’ mosselen gekozen.

Uiteraard hebben we ze ter plekke geproefd en dat kan ik je van harte aanbevelen. Het heeft iets bijzonder om bij de zilte geur van het water met een zachte zeebries door de haren en het geluid van mosselkotters op de achtergrond mosselen te verorberen die even voorheen nog in het water lagen. Pintafish is ook betrokken bij Slow Food/Slow Fish en vanuit die optiek speelt de omgeving ook een belangrijke rol bij eten. Op deze lokatie kan je dat zelf ervaren!

Het verhaal van de mosselen

De geschiedenis:
Oorspronkelijk werden mosselen gevangen op zandplaten die droog gevallen waren. Men kon ze gewoon oprapen aan de Waddenkust en de Zeeuwse wateren. Het waren deze vrije mosselbanken die de basis vormden voor de huidige mosselvangst.
In 1825 ging men de vangst reguleren. De vangstgebieden werden toen vangstpercelen die door loting aan vissers toegewezen werden. In 1870 werden de percelen door de overheid verpacht. De vissers trokken erop uit om ergens op die percelen mosselen te vissen, ze lagen ‘ergens’.

De Mosselcultuur:
Later ging men het mosselzaad opvissen in de Zuiderzee en de Waddenzee om het vervolgens uit te zaaien op de percelen.
Mosselen groeien op in de Westelijke schelde en de Waddenzee. Deze zeeën staan in verbinding met de Noordzee.
In het voorjaar vindt in die gebieden de voortplanting plaats. Volwassen mosselen stoten eitjes en zaadcellen uit. Dit moet je voorstellen als een soort verdunde kikkerdril die uit de schelp van de mossel als een nevel in het water verdwijnt. Na 1 dag wordt dat zaad larfjes en vervolgens kleine schelpjes die naar de bodem zinken. Wanneer de schelpjes één centimeter groot zijn wordt het mosselzaad genoemd. Mosselzaad is dus een klein schelpje en geen soort graan.
Twee keer per jaar mag er een op voorhand bepaald percentage mosselzaad opgevist worden. Wanneer de schelpjes ongeveer 3 cm groot zijn worden ze naar de meest voedzame percelen verplaatst. Na ongeveer 2.5 jaar zijn de mosselen 5 à 6 cm lang en zijn ze klaar voor consumptie.

De Innovatie:
Vermits mosselzaad niet ieder jaar in dezelfde hoeveelheden aanwezig is worden er ‘Mossel invang installaties’ of MZI’s gebouwd.
Aan lange horizontale lijnen, ook bekend als long lines boven het wateroppervlak worden verticale invang touwen bevestigd. Deze touwen zijn 5 à 6 meter lang en worden in een lus opgehangen. Het mosselzaad bevestigt zich aan deze touwen. Via een netwerk van touwen wordt dit geoptimaliseerd.

De hangcultuur:
Het opgevangen mosselzaad wordt in lange kousvormige netten gedaan en aan drijvers in de Oosterschelde opgehangen. Bij de oogst worden ze van de kousvormige netten afgehaald.
De hangcultuur mosselen zijn goed voor +/- 2% van de ganse mosseloogst.

Het oogsten en vermarkten in de klassieke handel:
Wanneer de mosselen groot genoeg zijn worden ze met de mossel kotter naar de mosselveiling in Yerseke gebracht. De vracht wordt bemonsterd door de veiling en krijgt een klassement. Vervolgens wordt de vracht volgens het veilingsysteem aan de hoogste bieder/ handelaar verkocht.
De vracht blijft op de boot en de visser voert ze naar het aangeduide verwaterperceel van de handelaar en zaait ze opnieuw uit.
Om voldoende te verwateren moeten de mosselen minstens één week ter plaatse blijven. Deze percelen liggen in de Oosterschelde ten westen van Yerseke.
Wanneer de handelaar een bestelling van een klant krijgt vist hij de mosselen weer op en brengt ze naar zijn werkplaats.
Aan boord worden de mosselen extra gespoeld en bij aankomst nog eens extra verwaterd.
Binnen de 24 uur zijn de mosselen bij de klant.

De mosselen van Neeltje Jans:
Alle activiteiten van opvissen, verwateren op percelen, spoelen op het schip en in het bedrijf, alsook het verpakken gebeuren ter plekke door Neeltje Jans.
De Vrouwenpolder waar Neeltje Jans vist is de meest vruchtbare voor de kweek van mosselen. Ze hebben ook de ‘Zeker Zeeuws’-certificering. Dat wil zeggen dat de mosselen gegarandeerd, van conceptie tot verkoopklaar product, afkomstig zijn uit het Nationaal Park Oosterschelde.
Omdat we rechtstreeks van de producent aankopen kunnen we er voor zorgen dat de mosselen zo vers mogelijk bij ons geleverd worden. De mosselen van Neeltje Jans zijn zoals alle Zeeuwse mosselen MSC, alhoewel wij daar minder belang aan hechten.

MSC en ASC blunderen regelmatig:
De laatste maanden hebben Belgische en Duitse retailers ASC gecertificeerde garnalen uit Vietnam teruggestuurd omdat ze met antibiotica behandeld werden. De integriteit werd in vraag gesteld. Ook in gecertificeerde kweekinstallaties zijn er regelmatig ontsnappingen waardoor de zwakkere kweekvis zich onder de natuurlijke populatie gaat mengen en de oorspronkelijke vispopulatie zal verzwakken.