Ze zijn er nog lang niet uit, daar in het Britse parlement, maar op een dag moet het er toch van komen. Brexit of toch niet? En indien wel, wordt het een harde of een zachte? Niemand kan het op dit moment zeggen, of durft er nog naar raden. Volgens het laatste rapport van het Vlaamse Departement Landbouw en Visvangst over de mogelijk effecten van Brexit op de handel tussen België en het V.K., zou een eventuele ‘no deal’ de Vlaamse visserijsector serieus in de problemen kunnen brengen.

De effecten van Brexit op korte termijn werden al meteen duidelijk na de uitslag van het referendum: de pond zakte in waarde met alle gevolgen van dien voor de export naar het Verenigd Koninkrijk: met een zwakke pond betalen de Britten meer voor ingevoerde goederen, waardoor de export daalt. Maar de wisselkoers is niet de enige reden waarom het voedsel dat België jaarlijks over het kanaal verhandelt duurder zal worden voor de shoppende Brit. Zonder de E.U.-handelsakkoorden moeten immers opnieuw invoerrechten betaald worden. Volgens de Federale Overheidsdient Economie ligt dat voor vis gemiddeld rond de 12%. Dat wil concreet zeggen dat de 36 miljoen euro vis die wij uitvoeren naar het Verenigd Koninkrijk plots meer dan 4 miljoen duurder wordt, daar over de plas. En dan hebben we het nog niet gehad over eventuele douanekosten die een harde Brexit of een ‘no deal’ met zich zou meebrengen.

Zeegrenzen

De grootste bedreiging voor de Vlaamse visserij heeft echter niets met prijzen te maken. In het slechtste Brexit scenario worden immers ook de zeegrenzen gesloten, wat betekent dat Europese vissers in principe niet meer welkom zijn in Britse wateren. Als je weet dat iets meer dan de helft van de totale Vlaamse visvangst afkomstig is uit Britse visgronden (25% Noordzee en 75% Noordwestelijke wateren) dan hoef je geen rekenkundig wonder te zijn om te beseffen dat een dergelijk scenario rampzalige gevolgen zou hebben voor onze vloot. Omdat de Vlaamse visserijsector al vrij klein is, zou een worst case scenario als een ‘no deal’ inderdaad een zeer ingrijpende impact hebben. Volgens het rapport dreigt met het verlies aan toegang tot de Britse wateren het zogenaamde ‘minimum vitale’ van de sector te worden overschreden, waardoor een gans netwerk van allerhande afhankelijke nevensectoren, zoals toeleveranciers, maar ook andere bedrijven verder in de keten, niet langer economisch leefbaar worden.

Wij legden even ons oor te luisteren bij Wim Versteden van Pintafish, een bedrijf dat zich inzet voor duurzame visserij, en partner van Boeren & Buren. Pintafish, werkt nauw samen met het Britse Sole of Discretion (SOD) in Plymouth. “Momenteel leven we in totale onzekerheid, zelfs een nieuw referendum is niet uitgesloten. Gelijk wat de uitkomst is, met SOD hebben we een samenwerkingsovereenkomst waarbij onze verantwoordelijkheidszin tegenover elkaar dwars staat op het louter kapitalistische ideeëngoed waar de Brexit voor staat. Zolang er niets beslist is, nemen wij dus geen maatregelen. Ik ben sinds kort ook lid van het bestuur van SOD, een kleine visserscoöperatie die duurzame kustvisserij, met boten van onder de 15m, ondersteunt. Ook voeren we zalm in die in Alaska door duurzame kleine visserijen werd gevangen. Deze vis verdelen we aan de leden van Buren & Boeren. Met Pintafish zetten we een internationale samenwerking met kleine visserijen op.”

“We zijn sowieso solidair met elkaar, ook met de Belgische vissers. Brexit of niet.”

De klok tikt. De stemmen voor een nieuw referendum klinken elke dag luider. Fingers crossed, voor onze Belgische visserij.

Bron: Lambrechts G., Van Buggenhout E. & Samborski V. (2018) Gevolgen van de brexit voor de Vlaamse landbouw en Visserij, Departement Landbouw en Visserij, Brussel.