De familie Hautier is in 2013 begonnen aan hun wijnavontuur in Nijvel. Naast hun graanproducten hebben ze toen samen besloten om hun activiteiten te diversifiëren met het planten van meer dan 22.000 wijnstokken. Een activiteit waaraan ze vandaag veel plezier beleven, een avontuur dat nieuwe ontmoetingen met zich meebracht. En project dat hen als gezin dichter bij elkaar bracht dan ooit tevoren. We zijn hen gaan bezoeken.

Annie is wijnboerin en Buurderij-Verantwoordelijke in Nijvel.

Oude boeren, jonge wijnmakers

Gezien hun traject, omschrijven Annie en haar man Étienne zichzelf als “oude boeren, jonge wijnmakers”. Het was in de jaren ‘80 dat zij en haar man eigenaar werden van het Domaine du Chapitre. Ze beginnen hun landbouwactiviteit met de teelt van granen en het kweken van vee. Maar de boerderij is een puinhoop, er moet eerst grondig gerenoveerd worden. De renovatie duurt uiteindelijk 2 jaar: de ontmanteling van de oude brouwerij, het risico op instortingen ongedaan maken, een grondige facelift van de gevel… Dit alles heeft een prijs, maar doen ze vol overtuiging! Het koppel gaat voluit voor hun droom op het domein van de kapittel.

Na meer dan 10 jaar actief te zijn in de veeteelt, geraken Annie en Étienne steeds meer geïnteresseerd in de wijncultuur en overwegen ze zelfs te verhuizen naar Bordeaux om daar een ​​wijngaard te kopen. Het is tijd om hun droom met hun entourage te delen, te beginnen met hun 3 kinderen! Maar hun reactie zal hen verrassen…

Vader en zoon volop aan het werk met het sap van de druiven na de oogst.

“Dat is dom en stom”, antwoorden ze! Rond de twintig jaar oud, moedigen Guillaume, Pierre en Bertrand hun ouders aan om niet uit België te vertrekken. Ze geven aan dat zij hoe dan ook in Nijvel zullen blijven. Ze proberen hun ouders te overtuigen door te benadrukken dat ze altijd zullen willen terugkeren naar hun geboortestreek, maar vooral door hen voor te stellen om “gewoon” een wijngaard op te starten op het landgoed van Domaine du Chapitre zelf. Dat ze als zonen willen meestappen in dit project, was uiteindelijk het doorslaggevende argument.

Het idee om een ​​wijngaard te creëren op hun land, wordt langzaamaan een ​​serieus project. Bertrand gaat wijnbouw en oenologie studeren om samen te werken met zijn ouders. Hij vertrekt om voor 2 jaar in Bordeaux te studeren en zal terugkomen met heel wat nieuwe kennis en vaardigheden die het gezin zullen helpen bij deze nieuwe activiteit.

Het (onvolledige) gezin Hautier.

“We leerden al doende”

Met hun ervaring als landbouwers kent de familie Hautier enkel de voorzorgsmaatregelen die moeten worden genomen tegen de verschillende ziekten van de wijnstokken. Om hun nieuwe activiteit te starten, vertelt Annie ons dat ze vooral al doende hebben geleerd. Ze bezoeken wijngaarden in Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, gaan naar wijnbeurzen en lezen veel boeken over het onderwerp… “Omdat het van de oogst tot het bottelen, een beroep is dat super technisch is.”

“En er is een prachtig verhaal”, kondigt Annie aan, “over een schitterende ontmoeting”. Op een zomerse zaterdag in 2014, belt iemand aan de bij Annie en Etienne. “Het is een grote man met een brede glimlach en vele flessen wijn onder de arm.” Hij heet Luc en vertelt hen dat hij uit Zottegem in Vlaanderen komt: “Ik ben wijnmaker, werk met dezelfde druiven als jullie en ik zou graag willen helpen in jullie werk. Van het oogsten tot het bottelen, omdat ik er altijd van heb gedroomd om wijnmeester te worden voor een grotere wijngaard,” zegt Luc, voordat hij eraan toevoegt: “En de Fransen willen mij niet!”.

Luc biedt Annie en Étienne de mogelijkheid om samen te werken en elkaar te helpen bij hun activiteiten als wijnmakers. Na het proeven van zijn wijnen zijn Etienne en Annie snel overtuigd. Het is het begin van een mooie samenwerking! “Luc is een echte vriend geworden,” benadrukt Annie.

Geïntegreerde gewasbescherming

Na vele ontmoetingen, gesprekken, bezoeken, lezingen, om het beroep van wijnboer te bestuderen, neemt de familie Hautier de beslissing om geïntegreerde en op duurzaamheid gerichte teeltmethoden toe te passen.

“Ofwel behouden we alle trossen en werken we op hoeveelheid zonder noodzakelijk kwaliteit te bieden. Of we oogsten groen en offeren een deel (of de helft) van de trossen op om voor kwaliteit te gaan. We kozen voor het tweede.”

Het gezin kiest er dus voor om een ​​wijn te produceren die zo natuurlijk mogelijk gemaakt wordt. Hoewel hij niet-biologisch is, aangezien aan geïntegreerde gewasbescherming wordt gedaan. In plaats van pesticiden te gebruiken aan de voet van de wijnstokken, geven ze de voorkeur aan mechanisch wieden, wat langer duurt maar het gebruik van onkruidbestrijdingsmiddelen drastisch inperkt.

Er zijn sulfieten toegevoegd aan de wijnen van het Domaine du Chapitre. “De helft van de toegelaten dosis in bio, dat wil zeggen veel minder dan in een traditionele wijn. Omdat we op iets natuurlijks willen blijven werken”. “Er is een minimum aan sulfieten nodig,” zegt Annie, “indien je de wijn een paar jaar in je kelder wilt bewaren of van de ene plaats naar de andere wilt vervoeren.” En om te verduidelijken: “Er zijn altijd sulfieten te vinden in de druiven, omdat we zwavel gebruiken om de wijnstokken te voeden, die je dan terugvindt in de bladeren en in de druiven.”

De volgende wijn kiezen

Om hun volgende wijnen te kiezen, komt de familie telkens samen en proeft ze de verschillende samenstellingen. “Soms is dat hard onderhandelen,” zegt Annie. “We raakten het een keer niet eens, in augustus, en dan kwam Luc nog met een andere mening vanuit het perspectief van zijn Vlaamse cultuur die niet noodzakelijk overeenstemt met de Waalse. Bertrand stelde daarom voor een beroep te doen op proevers. We namen contact op met mensen die we eerder hadden ontmoet en die ons domein kennen. Tussen 50 en 60 mensen reageerden. We presenteerden hen verschillende assemblages met een anonieme vragenlijst. We vroegen enkel of ze ​​man of vrouw waren, en er waren meer vrouwen dan mannen. Zelfs indien de mensen niet veel van wijn kennen, was dat niet belangrijk. We wilden alleen weten of het naar hun smaak goede of slechte wijn was. Omdat we onze wijnen niet alleen aan oenologen willen verkopen.”

“Wanneer we de antwoorden geanalyseerd hadden, werd een leidraad duidelijk en konden we de volgende wijn kiezen. We merkten dat vrouwen veeleisender waren dan mannen. We hadden de deelnemers bewust gevraagd om alleen te komen, om niet te worden beïnvloed door hun kennissen. Het was heel leuk!”

Dit is het gezin Hautier bij één van de roestvrije ketels waarin de wijn vorm krijgt.

Het volgende project voor de familie Hautier: druivensap maken in 2020! Wij kijken alvast uit naar het vervolg van hun verhaal.